World Pho­to­gra­phy Orga­ni­sa­tion ma przy­jem­ność poin­for­mo­wać, że uzna­ny kana­dyj­ski foto­graf Edward Bur­tyn­sky został uho­no­ro­wa­ny nagro­dą Za wybit­ny wkład w foto­gra­fię w ramach kon­kur­su Sony World Pho­to­gra­phy Awards 2022. Bur­tyn­sky, powszech­nie uwa­ża­ny za jed­ne­go z naj­wy­bit­niej­szych współ­cze­snych foto­gra­fów, zna­ny jest przede wszyst­kim z poru­sza­ją­cych zdjęć kra­jo­bra­zów prze­my­sło­wych i uka­zy­wa­nia sze­ro­ko poję­te­go kry­zy­su ekologicznego.

Kil­ka­na­ście wiel­ko­for­ma­to­wych foto­gra­fii arty­sty będzie moż­na obej­rzeć w ramach wysta­wy pokon­kur­so­wej Sony World Pho­to­gra­phy Awards 2022 w lon­dyń­skim Somer­set House. Zbiór ten, któ­re­go wybo­ru doko­nał sam autor, przy­po­mi­na naj­waż­niej­sze cykle i tema­ty z całej jego 40-let­niej karie­ry. Wśród pre­zen­to­wa­nych prac zna­la­zły się poru­sza­ją­ce kadry z serii Anth­ro­po­ce­ne z 2018 r. (Antro­po­cen — tytuł pocho­dzi od pro­po­no­wa­nej nazwy obec­nej epo­ki geo­lo­gicz­nej). To zdję­cia ana­li­zu­ją­ce dzia­łal­ność czło­wie­ka i jej głę­bo­ki wpływ na Zie­mię i jej systemy.

Zoba­czy­my tak­że zdję­cia z donio­słej serii Burtynsky’ego zaty­tu­ło­wa­nej Oil (Ropa naf­to­wa) z 2009 r. — two­rzo­nej przez 12 lat kro­ni­ki zło­żo­ne­go cyklu funk­cjo­no­wa­nia ropy naf­to­wej w naszej cywi­li­za­cji, od wydo­by­cia do dys­try­bu­cji i codzien­ne­go użyt­ku, a tak­że nasze­go uza­leż­nie­nia od tego ogra­ni­czo­ne­go zaso­bu. Dodat­ko­wo na wysta­wie po raz pierw­szy zosta­ną zapre­zen­to­wa­ne zdję­cia z przy­go­to­wy­wa­nej obec­nie nowej serii Burtynsky’ego zaty­tu­ło­wa­nej Afri­ca (Afry­ka, 2022), uka­zu­ją­cej zarów­no natu­ral­ne afry­kań­skie kra­jo­bra­zy, jak i obsza­ry, któ­re zosta­ły prze­kształ­co­ne przez wydo­by­cie surow­ców. W Somer­set House będzie tak­że moż­na obej­rzeć pra­ce z serii Salt Pans (Sali­ny, 2016), Water (Woda, 2013) i Rail­cuts (dosł. kra­jo­bra­zy prze­cię­te linia­mi kole­jo­wy­mi, 1985).

Edward Bur­tyn­sky uro­dził się w 1955 r. w St. Catha­ri­nes w Onta­rio (Kana­da), w rodzi­nie o ukra­iń­skich korze­niach. W 1982 r. uzy­skał tytuł licen­cja­ta w dzie­dzi­nie foto­gra­fii i medio­znaw­stwa na Ryer­son Uni­ver­si­ty w Toron­to. Dora­stał, obser­wu­jąc żeglu­gę han­dlo­wą w rodzin­nym mie­ście i pra­cę ojca w fabry­ce Gene­ral Motors, gdzie zresz­tą sam póź­niej przez pewien czas pra­co­wał. Jego wyobraź­nię poru­sza­ła ogrom­na ska­la ludz­kiej pro­duk­cji, co wpły­nę­ło na roz­wój sty­lu foto­gra­ficz­ne­go artysty.

Zdję­cia Burtynsky’ego to ana­li­za zbio­ro­we­go wpły­wu, jaki ludzie jako gatu­nek wywie­ra­ją na powierzch­nię pla­ne­ty. Ude­rza­ją­ce obra­zy roz­le­głych, prze­obra­żo­nych przez czło­wie­ka kra­jo­bra­zów obna­ża­ją gigan­tycz­ną ska­lę infra­struk­tu­ry i znisz­czeń napę­dza­nych przez sys­te­my kapi­ta­li­zmu i kon­sump­cji. Uka­za­ne głów­nie z lotu pta­ka pano­ra­my znisz­czo­nych łań­cu­chów gór­skich, wyschnię­tych zbior­ni­ków wod­nych, kamie­nio­ło­mów, kopal­ni, tere­nów rol­ni­czych i roz­ra­sta­ją­cych się miast spra­wia­ją wra­że­nie malar­skich abs­trak­cji bazu­ją­cych na kolo­rze i for­mie. Dogłęb­nie prze­my­śla­ne i pre­cy­zyj­nie zre­ali­zo­wa­ne kom­po­zy­cje Burtynsky’ego — rów­nie pięk­ne, co prze­ra­ża­ją­ce — z począt­ku przy­cią­ga­ją widza este­tycz­nym pięk­nem, a póź­niej, gdy ujaw­nią się szcze­gó­ły uka­zu­ją­ce zakres dewa­sta­cji, wywo­łu­ją niepokój.

— Ta nagro­da ma dla mnie ogrom­ne zna­cze­nie — powie­dział Edward Bur­tyn­sky, komen­tu­jąc swo­je pra­ce i otrzy­ma­ną nagro­dę. — Przez ostat­nie 40 lat moja pra­ca daje mi przy­wi­lej oglą­da­nia świa­ta, rozu­mie­nia pro­ble­mów, z jaki­mi się bory­ka­my, i dawa­nia temu wszyst­kie­mu świa­dec­twa przy uży­ciu apa­ra­tu foto­gra­ficz­ne­go. Poszcze­gól­ne foto­gra­fie na tej wysta­wie naj­le­piej jest postrze­gać jako całość; wspól­nie sta­no­wią one for­mę opła­ki­wa­nia przy­ro­dy, któ­rą tra­ci­my. Każ­de ze zdjęć ma w sobie pewien dyna­mizm. Pozwa­la widzo­wi podejść bli­sko i zoba­czyć wszyst­kie szcze­gó­ły, aby mógł zro­zu­mieć i poczuć ska­lę zmian.

Nagro­da za wybit­ny wkład w foto­gra­fię przy­zna­wa­na jest oso­bie lub gru­pie, któ­ra wywar­ła zna­czą­cy wpływ na foto­gra­fię, jako dzie­dzi­nę sztu­ki. Edward Bur­tyn­sky jest już 15. lau­re­atem tej pre­sti­żo­wej nagro­dy. Dołą­cza tym samym do gro­na zna­ko­mi­tych foto­gra­fów, takich jak Wil­liam Eggle­ston (2013), Mary Ellen Mark (2014), Mar­tin Parr (2017), Can­di­da Höfer (2018), Nadav Kan­der (2019), Ger­hard Ste­idl (2020) i Gra­cie­la Itur­bi­de (2021).

Zwy­cięz­cy kon­kur­sów stu­denc­kie­go, mło­dzie­żo­we­go, otwar­te­go i pro­fe­sjo­nal­ne­go w ramach Sony World Pho­to­gra­phy Awards zosta­ną ogło­sze­ni 14 kwiet­nia 2022 r. Wię­cej infor­ma­cji o nad­cho­dzą­cych ogło­sze­niach i zwy­cięz­cach moż­na zna­leźć na stro­nie www​.worl​dl​pho​to​.org

Źró­dło: mate­ria­ły prasowe